ای متشبّث بذیل المیثاق منشور مسطور منظور آمد و سؤالات مفصّله ملاحظه گردید ولو آنکه کثرت غوائل چون زهر هلاهل تأثیری در ارکان و اعضا و مفاصل نموده که قلم از تحریر و لسان از تقریر بازمانده و مشاغل بدرجه‌ئی که وصف نتوان نمود ولی نظر بغلیان محبّت این عبد بآن جناب جواب روحانی مطابق حکم رحمانی در کمال توضیح مختصر و مفید داده میشود و جوامع الکلم در این مقام و موارد مقبول و مطلوب تا بتوضیح و تصریح و تشریح و تلویح و تفسیر و تأویل صد باب از هر بابی از ابوابش باز گردد والّا اوراق آفاق استیعاب ننماید از حکمت حوالۀ بعضی احکام مهمّه ببیت العدل سؤال نموده بودید
اوّلاً آنکه این کور الهی صرف روحانی و رحمانی و وجدانی است تعلّقی بجسمانی و ملکی و شئون ناسوتی چندان ندارد چنانکه دور حضرت مسیحائی نیز روحانی محض بود و در جمیع انجیل جز حکم منع طلاق و اشارۀ برفع سبت نبود جمیع احکام روحانی و اخلاق رحمانی بود چنانچه فرمودند ما جآء ابن الانسان لیدین العالم بل لیحیی العالم حال این دور اعظم نیز صرف روحانی و معطی زندگانی جاودانی است زیرا اسّ اساس دین اللّه تزیین اخلاق و تحسین صفات و تعدیل اطوار است و مقصود این است که کینونات محتجبه بمقام مشاهده فائز گردند و حقائق مظلمۀ ناقصه نورانی شود
و امّا احکام سائره فرع ایقان و ایمان و اطمینان و عرفان است با وجود این چون دور مبارک اعظم ادوار الهیّه است لهذا جامع جمیع مراتب روحانیّه و جسمانیّه و در کمال قوّت و سلطنت است لهذا مسائل کلّیّه که اساس شریعت اللّه است منصوص است ولی متفرّعات راجع ببیت عدل و حکمت این این است که زمان بر یک منوال نماند تغیّر و تبدّل از خصائص و لوازم امکان و زمان و مکان است لهذا بیت العدل بمقتضای این مجرا مینمایند و همچه ملاحظه نشود که بیت العدل بفکر و رأی خویش قراری دهند استغفراللّه بیت العدل اعظم بالهام و تأیید روح القدس قرار و احکام جاری نماید زیرا در تحت وقایت و حمایت و صیانت جمال قدم است و آنچه قرار دهد اتّباعش فرض و مسلّم و واجب و متحتّم بر کلّ است ابداً مفرّی از برای نفسی نه قل یا قوم انّ بیت العدل الأعظم تحت جناح ربّکم الرّحمن الرّحیم ای صونه و حمایته و حفظه و کلاءته لأنّه امر المؤمنین الموقنین باطاعة تلک العصبة الطّیّبة الطّاهرة و الثّلّة المقدّسة القاهرة فسلطنتها ملکوتیّة رحمانیّة و احکامها الهامیّة روحانیّة
باری مقصود و حکمت ارجاع احکام مدنیّه ببیت عدل این است و در شریعت فرقان نیز جمیع احکام منصوص نبود بلکه عشر عشر معشار منصوص نه اگرچه کلّیّۀ مسائل مهمّه مذکور ولی البتّه یک کرور احکام غیر مذکور بود بعد علما بقواعد اصول استنباط نمودند و در آن شرائع اوّلیّه افراد علما استنباطهای مختلف مینمودند و مجرا میشد حال استنباط راجع بهیئت بیت العدل است و استنباط و استخراج افراد علما را حکمی نه مگر آنکه در تحت تصدیق بیت عدل درآید و فرق همین است که از استنباط و تصدیق هیئت بیت عدل که اعضایش منتخب و مسلّم عموم ملّت است اختلاف حاصل نمیگردد ولی از استنباط افراد علما حکماً اختلاف حاصل شود و باعث تفریق و تشتیت و تبعیض گردد و وحدت کلمه بر هم خورد و اتّحاد دین اللّه مضمحلّ شود و بنیان شریعت اللّه متزلزل گردد
امّا امر نکاح بکلّی از احکام مدنیّت است و معذلک در شریعت اللّه شروطش وارد و ارکانش واضح ولی اقتران اقارب غیر منصوص راجع ببیت العدل که بقواعد مدنیّت و مقتضای طبّ و حکمت و استعداد طبیعت بشریّت قراری دهند و شبهه‌ئی نیست که بقواعد مدنیّت و طبابت و طبیعت جنس بعید اقرب از جنس قریب و نظر باین ملاحظه در شریعت عیسویّه با وجود آنکه نکاح اقارب فی‌الحقیقة جائز چه که منعش منصوص نه معذلک مجامع اوّلیّۀ مسیحیّه بکلّی ازدواج اقارب را تا هفت پشت منع کردند و الی الآن در جمیع مذاهب عیسویّه مجرا زیرا این مسئله صرف مدنی است
باری آنچه بیت العدل در این خصوص قرار دهند همان حکم قاطع و صارم الهی است هیچ کس تجاوز نتواند چون ملاحظه نمائید مشهود گردد که این امر یعنی ارجاع احکام مدنیّه ببیت العدل چه قدر مطابق حکمت است زیرا وقتی مشکلی حاصل گردد که امر الجائی در مسئله‌ئی رخ گشاید آن وقت بیت العدل چون قرار سابق را داده بود باز بیت العدل خصوصی بجهت الجائات ضروریّه میتواند در مورد و موضع مخصوص امر جدید خصوصی صادر نماید تا دفع محذور کلّی شود زیرا آنچه بیت العدل قرار دهد فسخ نیز تواند در فرقان نیز مسئلۀ تعزیر بوده که راجع بارادۀ اولی الأمر بود نصوصی در درجات تعزیر نبود مرهون و منوط برأی ولیّ امر و آن تعزیر از درجۀ عتاب تا درجۀ قتل بوده که مدار سیاست در ملّت اسلام اکثر بر این بود
باری این کور اعظم اساسش بر نهجی گذاشته شده است که احکامش مطابق و موافق جمیع اعصار و دهور چون شرائع سلف نه که حال اجرایش ممتنع و محال است مثلاً ملاحظه نمائید که احکام توریة الیوم بهیچ وجه اجرایش ممکن نه چه که ده حکم قتل در آن موجود و همچنین بموجب شریعت فرقان بجهت ده درم سرقت دست بریده میشود حال اجرای این حکم ممکن لا واللّه امّا این شریعت مقدّسۀ الهیّه موافق جمیع اوقات و ازمان و دهور و کذلک جعلناکم امّةً وسطاً لتکونوا شهدآء علی النّاس و یکون الرّسول علیکم شهیداً
اشعار بلیغه و ابیات فصیحه که بمضامین ملیحه تنظیم شده بود قرائت و تلاوت گردید فی‌الحقیقة سزاوار ترتیل در محافل توحید است و البهآء علیک ع ع