«جميع از برای اصلاح عالم خلق شده‌اند.» - حضرت بهاءالله

تمدّنی پیوسته در حال پیشرفت 

انسجام بین ابعاد روحانی و مادی

ظهور آن تمدن جهانی که از رفاه مادی و روحانی برخوردار و متناسب با عصر بلوغ نوع انسان باشد مستلزم این است که ابعاد عملی و روحانی حیات به طور هماهنگ با یکدیگر پیشرفت نمایند. حضرت عبدالبهاء می‌فرمایند: «هر چند مدنیت مادی از وسائط ترقی عالم انسانی است ولی تا منضم به مدنیت الهیه نشود، نتیجه که سعادت بشریه است، حصول نیابد.» ۱

ایشان این‌گونه ادامه می‌دهند: «مدنیت مادیه، مانند زجاج است و مدنیت الهیه مانند سراج. ‌زجاج بی سراج تاریك است. مدنیّت مادیه مانند جسم است ولو در نهایت طراوت و لطافت و جمال باشد، مرده است. مدنیّت الهیه مانند روح است؛ این جسم به این روح زنده است والّا جیفه گردد. پس معلوم شد عالم انسانی محتاج به نفثات روح القدس است، بدون این روح، عالم انسانی مرده است و بدون این نور، عالم انسانی ظلمت اندر ظلمت است.»۲

برای آنکه ابعاد مادی و روحانی تمدن هماهنگ با یکدیگر پیشرفت نمایند،‌ مفهوم رفاه، خود باید مورد بازبینی قرار گیرد. بدون شك، اسباب مادی برای پیشبرد تمدن، حیاتی است و دستیابی به رفاه به این معناست که تمامی مردمان به چنین اسبابی دسترسی داشته باشند. اما رفاه نمی‌تواند صرفاً به معنای انباشت ثروت شخصی درک گردد. چنین برداشت فردگرایانه‌ای که فاقد ارزش‌های تمدن روحانی است، ناگزیر به خواسته‌های زیاده‌خواهانه، ارزشی بیش از حد می‌بخشد و عشق به تجملات را دامن می‌زند. برای مشارکت در پیشبرد تمدن مادی و روحانی،‌ اسباب مادی باید برای اهدافی بسیار متعالی‌تر به كار بسته شوند. اهدافی همچون: ترویج وحدت، ارتقاء و بهبود حیات اجتماع و تسهیل دسترسی تمامی مردمان به دانش.

ذکر نکته‌ای در مورد درک ما از واژۀ روحانیت نیز ضروری به نظر می‌رسد. به آسانی می‌شود این مفهوم را به شیوه‌ای سطحی، صرفاً به عنوان ابزاری برای تأمین هرچه بیشتر رضایت و خرسندی درک نمود و یا آن را اشاره‌ای به فعالیت‌ها و راه‌کارهایی دانست که هدفشان تمدد اعصاب و تسکین اضطراب‌ها و فشارهای ناشی از زندگی مادی است. اما روحانیت حقیقی در عمق وجود انسان اثر می‌گذارد: در عمل، نمود پیدا می‌کند و تلاش‌های فردی و جمعی را در مسیر بهبود اجتماع جهت می‌دهد؛ شوق به دانش را می پروراند؛ اشتغال را به جایگاه عبادت ارتقاء می‌دهد؛ حس همدلی را ترویج می نماید؛ امیال و خواهش‌های نفسانی را به انضباط در می‌آورد؛ بر یگانگی و هم‌پیوندی متقابل تأكید می‌نماید؛ بخشندگی و فروتنی را پرورش می‌دهد، حس تحسین نسبت به تنوع و كشش به زیبایی را تقویت می‌کند. حضرت عبدالبهاء می‌فرمایند: «اعظم موهبت عالم انسانی احساسات روحانی است و حیات ابدی انسان، توجّه به خدا. امیدوارم روز به روز توجهتان به خدا زیاد شود و تسلی خاطر بیشتر گردد. نفثات روح‌القدس بیشتر تأثیر کند و قوای ملکوتی بیشتر ظاهر شود.»۳

یادداشت‌ها

یادداشت: