«هستی تو ورای ادراك عقول و فوق عرفان نفوس بوده.»- حضرت بهاءالله

ظهور الهی 

حقیقت الهیه: ورای ادراک

خداوند، خالق جهان، دانا، مهربان و بخشنده است. همان‌گونه که خورشید بر تمام دنیا می‌تابد، نور الهی نیز بر همۀ مخلوقات پرتو می‌افکند.«مثل اينکه شعاع آفتاب فايض بر جميع اشياء ارض است. جميع اشيا به فيض آفتاب نمودار می‌شود. جميع کائنات ارضيه به حرکت آفتاب تربيت می‌شود.» ۱

درک حقیقی ذات خداوند برای ذهن انسان فانی غیر‌ممکن است. مخلوق هرگز نمی‌تواند خالق خود را درک یا توصیف کند. برای مثال، یک میز با اینکه نشان دهندۀ مهارت‌ها و صفات سازندۀ خود است نمی‌تواند او را درک نماید.

درک ما از مفهوم خدا هر قدر هم که وسیع و بدیع باشد، ناگزیر همیشه اسیر در محدودیت‌های ذهن انسان خواهد بود. «پس آنچه به تصور انسان در آيد خدا نيست. حقيقت الوهيت مقدس از اين است.» ۲

هیچ رتبه‌ای از وجود قادر به درک رتبۀ مافوق خود نیست. سنگ نمی‌تواند قوه‌ای را که سبب رشدِ گیاه می‌شود درک نماید؛ درخت نمی‌تواند قوای بینایی، شنوایی، بویایی و حرکتی که یک حیوان از آن‌ها برخوردار است را درک کند و حیوان هرگز به آگاهی و بینشی که مشخصۀ انسان است دست نخواهد یافت. به همین نحو، ذهن انسان نیز هرگز نخواهد توانست مقتضیات عالم ملکوت را به درستی درک نماید. «پس معلوم شد که رتبۀ مادون ادراک رتبه مافوق نتواند. بعد از آن‌که تفاوت مراتب در مخلوق، مانع از ادراک شد، چگونه می‌تواند حادث، قديم را درک کند و مخلوق، خالق را احاطه نمايد؟»۳

اگر چه ذات حقیقی خداوند همیشه از دسترس ما دور خواهد ماند، هدف زندگی ما شناختن، عشق ورزیدن و نزدیک‌تر شدن به اوست. «أَوْدَعْتُ فِيكَ رُوحاً مِنِّي لِتَكُونَ حَبِيباً لِي»(روحی از خودم را در تو به ودیعه گذاردم تا مرا دوست بداری.)۴

آن چه که دربارۀ حقیقت الهیه می‌دانیم توسط سلسله‌ای از بنیان‌گذاران ادیان بزرگ جهان، مظاهر ظهور الهی، به ما آموخته شده است و در طی قرون و اعصار، اعتقاد ما به خداوند و راه‌هایی که به سوی او پیش گرفته‌ایم توسط آموزه‌های آنان شکل گرفته است.

حضرت بهاءالله، مظهر ظهور الهی در این زمان، به ما می‌آموزند که نشانه‌های وجود خدا در همه جا به چشم می‌خورد: «کلّ شیء من الأشياء باب لمعرفته و آية لسلطانه و ظهور من اسمائه و دليل لعظمته و اقتداره و سبيل الی صراطه المستقيم...» ۵ (هر شیئی از اشیاء، دری است برای شناخت او و نشانه‌ای از قدرت او و جلوه‌ای از اسم‌های او و شاهدی بر عظمت و اقتدار او و راهی است مستقیم برای رسیدن به او...) بنابراین زیبایی، تنوع و شکوه عالم طبیعت همه جلوه‌هایی از صفات الهی هستند. « اگر جويای حقیقت الوهیت هستيم، باید آثار و صفات و علاماتش را که عالم را احاطه نموده کشف نمائيم.»(ترجمه) ۶

در تمامی مخلوقات ظرفیت بروز برخی خصائص الهی به ودیعه گذارده شده است. اما در این میان فقط به انسان این امکان بالقوه که بتواند تمامی صفات الهی را از خود ظاهر سازد، موهبت شده است. «مِشْكاتِي أَنْتَ وَمِصْباحِي فِيْكَ؛ فَاسْتَنِرْ بِهِ وَلا تَفْحَصْ عَنْ غَيْري.» (چراغدان من تویی و نور من در تو است پس از آن روشنایی بگیر و غیر از من جستجو مکن.)۷

آموزه‌های مظاهر ظهور برای کمک به ما در شناخت و عبادت خداوند، توصیفات بی‌شماری از صفات روحانی که باید در خود پرورش دهیم، در اختیارمان قرار می‌دهند؛ صفاتی همچون حکمت و عدالت، صداقت و ادب، وفاداری و شفقت. چنین خصائصی از طریق تفکر و عمل در پرتو هدایت الهی پرورش می‌یابند. همانگونه که حضرت عبدالبهاء می‌فرمایند: «ايمان، دانستن است و عمل خير مجری داشتن.»۸

یادداشت‌ها

یادداشت: