در طول تاریخ بشر، روزه یکی از شعائر دینی مهم بوده است. بسیاری از مظاهر ظهور الهی در مقطعی از زندگی، خود دورهای را به روزهداری و توجه و تمرکز گذراندهاند و در راز و نیاز با پرورگار، دربارۀ اسرار عالم هستی و ماهیت رسالت خود تفکر نمودهاند.
حضرت عبدالبهاء بیان میدارند: «صیام، سبب تذکر انسان است. قلب رقّت یابد. روحانیت انسان زیاد شود و سبب میشود که انسان فکرش حصر در ذکر الهی میشود. از این تذکر و تنبّه لابد ترقیات معنوی از برای او حاصل شود.»۱
در عین حال توجه به اين نکته مهم است که روزه را نبايد به عنوان ریاضت و یا وسیلهای برای توبه در نظر گرفت. حضرت عبدالبهاء میفرمایند:«این صیام جسمانی رمزی از صیام روحانی است؛ یعنی کفّ نفس از جمیع شهوات نفسانی و تخلّق به اخلاق روحانی و انجذاب به نفحات رحمانی و اشتعال به نار محبت سبحانی.»۲
حضرت بهاءالله نوزده روز در سال را تعیین نمودهاند که در آن بهائیان بالای ۱۵ سال از طلوع تا غروب آفتاب روزه میگیرند. این دوران که در تقویم بهائی مطابق با شهرالعلاء (ماه بلندمرتبگی) و در تقویم شمسی مطابق با ۱۹ روز پایانی اسفند میباشد، فرصتی برای دعا و مناجات، تمرکز و توجه و تجدید قوای روحانی است. دوران روزه با نوروز که آغاز سال جدید بهائی است تمام میشود.
دعاهای متعددی مخصوص دوران روزه نازل شده است که در زیر قسمتی از یکی از آنها آورده شده است:
«أَيْ رَبِّ أَسْئَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِيْ بِهِ عَرَّفْتَ نَفْسَكَ عِبادَكَ وَبَرِيَّتَكَ وَاجْتَذَبْتَ أَفْئِدَةَ الْعارِفِيْنَ إِلى مَقَرِّ عِزِّ وَحْدانِيَّتِكَ وَأَفْئِدَةَ المُقَرَّبِيْنَ إِلى مَطْلَعِ ظُهُورِ فَرْدانِيَّتِكَ بِأَنْ تُوَفِّقَنِيْ عَلَى الصِّيامِ خالِصًا لِوَجْهِكَ يا ذاْ الجَلالِ وَالإِكْرامِ، ثُمَّ اجْعَلْنِي يا إِلهِي مِنَ الَّذِيْنَ تَمَسَّكُوْا بِسُنَنِكَ وَحُدُوْداتِكَ خالِصِينَ لِوَجْهِكَ مِنْ دُوْنِ أَنْ يَكوْنُوا ناظِرِيْنَ إِلى غَيْرِكَ، أُوْلئِكَ كانَتْ خَمْرُهُمْ ما خَرَجَ مِنْ فَمِ مَشِيَّتِكَ الأُولى وَرَحِيقُهُمْ نِدَائَكَ الأَحْلى وَسَلْسَبِيلُهُمْ حُبَّكَ وَجَنَّتُهُمْ وَصْلَكَ وَلِقائَكَ لأنَّكَ كُنْتَ مَبْدَأَهُمْ وَمُنْتَهَاهُمْ وَغايَةَ أَمَلِهِمْ وَرَجائِهِم.»۳(ای پروردگار من، ای صاحب جلال و بخشش، تو را به اسمت که به آن خود را بر بندگانت شناساندی و دلهای عارفان و قلوب مقربان را به جایگاه عزّ وحدانیت و مطلع ظهور فردانیّت خود منجذب کردی قسم میدهم که مرا به روزهای موفق نمایی که خالصانه و از برای رضای تو باشد. ای معبود من، مرا در زُمرۀ کسانی قرار ده که بدون توجه به غیر تو و فقط برای رضای تو از شريعت و احکامت پیروی میکنند. شراب آنها کلام مظهر امر بود و بادۀ آنها ندای شیرین تو، سلسبیل آنها عشق و محبت تو بود و بهشتشان وصال و دیدار تو، چه که آغاز و پایان و نهایت آرزو و امیدشان تو بودی.)