موسسۀ مشرق‌الاذکار (محل برآمدن ذکر الهی) توسط حضرت بهاءالله تأسیس شده است و یکی از مفاهیم محوری در حیات جامعۀ بهائی است که وحدت نیایش و خدمت را تجسم عینی می‌بخشد.

امروزه، بهائیان در نقاط مختلف عالم بذرهایی را می‌افشانند که در نهایت از آن‌ها مشرق‌الاذکار‌های متعددی برخواهد خواست. این فرآیند با تلاش‌هایی ساده برای ایجاد فضاهای فردی و جمعی برای دعا و مناجات آغاز می‌گردد. سپس خدمات در قالب الگوی در حال تکاملی از فعالیت با یکدیگر به یکپارچگی می‌رسند و امکان تلاش مداوم برای سرشار ساختن جنبه‌های مختلف حیات جامعه از روح نیایش فراهم می‌آید. سرانجام، ساختن بنا مرحلۀ مهم دیگری در جامۀ‌عمل پوشاندن به بینش حضرت بهاءالله برای مشرق‌الاذکار را رقم می‌زند.

ساختار ظاهری مشرق‌الاذکار متشکل از یک بنای مرکزی به عنوان محلی برای دعا و مناجات و تعدادی ملحقات (موسسه‌های وابسته) است. اگر چه مشرق‌الاذکار مرکز نیایش در یک منطقۀ جغرافیایی به شمار می‌رود ولی هدف آن تنها فراهم آوردن محلی برای عبادت نیست. حضرت عبدالبهاء توضیح داده‌اند که مشرق‌الاذکار از طریق فراهم کردن امکانات آموزشی، بهداشتی، و سایر خدمات از پیشرفت اجتماعی و اقتصادی جامعه حمایت می‌نماید و نیازمندان را سرپناه، تسکین و یاری می‌بخشد. در این ارتباط، حضرت عبدالبهاء چنین تمهید نموده‌اند که موسساتی مانند بیمارستان، مدرسه، دانشگاه، داروخانه و مسافرخانه به تدریج به بنای مرکزی مشرق‌الاذکار اضافه شوند.

حضرت شوقی افندی، در اشاره به مشرق‌الاذکاری که در آن زمان در نزدیکی شیکاگو در ایالات متحدۀ آمریکا در حال ساخت بود چنین بیان کرده‌اند:

«عبادت بهائی هر قدر مفهومش متعالی و انجذابش شدید باشد ولی جدا از اقدامات اجتماعی و بشر‌دوستانه و مساعی آموزشی و علمیِ متمرکز در ملحقات مشرق‌الاذکار، هرگز نمی‌تواند نتایجی برتر از ثمرات ناچیز و غالباً زودگذر حاصله از تأملات زاهد گوشه‌گیر و یا عبادات عابد بی‌تحرک داشته باشد. این‌چنین عبادتی نمی‌تواند به نفسِ عبادت‌کننده رضایت و نفعی پایدار ببخشد تا چه رسد به عامۀ نوع بشر مگر آنکه در خدمت مجدانه و خالصانه به عالم انسانی حلول و تجسد یابد، خدمتی که ترویج آن اعظم موهبت ملحقات مشرق‌الأذکار است.» (ترجمه)